Αυτό είναι το γλωσσικά διορθωμένο πρωτότυπο κείμενο της εισήγησης που έφερε ο Giulietto Chiesa στη συνάντηση Καποδίστρια-Σπινέλλη-Ευρώπη που πραγματοποιήθηκε στο νησί Αίγινα στις 23 Ιουνίου 2013. www.discoveraegina.gr/en/aegina-blog/2429/
Στη συνάντηση όπως διεξήχθη στην πραγματικότητα, ο GiuliettoChiesa μίλησε αυτοσχέδια στα ιταλικά, όχι ακολουθώντας γραπτό αγγλικό κείμενο. Το περιεχόμενο της ομιλίας του όμως κινήθηκε στις ίδιες γενικές γραμμές, αν και με λιγότερες λεπτομέρειες.
Αγαπητοί φίλοι της Ευρώπης και πολίτες της Ελλάδας,
Βρισκόμαστε εδώ, στο υπέροχο νησί Αίγινα, για να θυμηθούμε κάποιες ιδέες που τα τελευταία 25 περίπου χρόνια έχουν προσβληθεί πολύ σοβαρά και καταστραφεί σχεδόν ολοκληρωτικά.
Αυτό δεν ισχύει ακριβώς. Οι ιδέες αυτές εξακολουθούν να υπάρχουν. Επιζούν, αλλά έχουν ξεχαστεί από εκείνους που έχουν την εξουσία στην Ευρώπη. Αυτοί οι άνθρωποι δεν έχουν εκλεγεί από κανέναν. Έχουν διοριστεί. Πώς είναι δυνατό, αυτό να έχει συνέβη εν αγνοία μας; Πώς είναι δυνατό, μια ομάδα μπάτλερ να έχει διοριστεί ως κυβερνήτες μας; Ποιοί είναι αυτοί που τους διόρισαν;
Αυτές είναι πολύ δύσκολες ερωτήσεις.
Θέλω να υπενθυμίσω δύο θεμελιώδη σημεία, τα οποία αποτέλεσαν τη βάση, την απαρχή της ευρωπαϊκής ιδέας, στην αρχή του Μανιφέστου του Ventotene, που γράφτηκε από τον Αλτιέρο Σπινέλι. Ουσιαστικά ήταν δύο: δύο πολύ απλές λέξεις. Ειρήνη και συνεργασία. Καμία από τις δύο δεν υπάρχει σήμερα ως θεμελιώδης αρχή της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αμέσως μετά την έναρξη της διαδικασίας, άρχισε ο Ψυχρός Πόλεμος και η ευρωπαϊκή ιδέα της ειρήνης και της συνεργασίας διαστρεβλώθηκε και εκτράπηκε. Η συνεργασία αντικαταστάθηκε από
τη λέξη ανταγωνισμός. Η ειρηνική διαδικασία οικοδόμησης ενός νέου ευρωπαϊκού κράτους χωρίς πόλεμο διαστρεβλώθηκε σταδιακά με ιδέες μιας διχαστικής “συνεργασίας”. Δηλαδή της συνεργασίας μόνο μεταξύ ενός μέρους της ευρωπαϊκής κοινότητας, αφήνοντας εκτός ένα μεγάλο κομμάτι του ευρωπαϊκού πολιτισμού, της ιστορίας και της παράδοσης.
Γνωρίζουμε ότι υπήρχαν επιτακτικοί λόγοι για αυτό. Ο δυτικός κόσμος χωρίστηκε σε δύο μεγάλα στρατόπεδα από τη Γιάλτα, και όσοι βρέθηκαν στη μία πλευρά συγκεντρώθηκαν εναντίον του άλλου στρατοπέδου. Αυτή η κατάσταση ήταν, σε ένα ορισμένο στάδιο, σχεδόν αναπόφευκτη. Είχε όμως πολύ σοβαρή επίδραση στις περαιτέρω εξελίξεις.
Μετά το 1989 το ιστορικό χάσμα έκλεισε με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Η Ευρώπη επανενώθηκε σχεδόν πλήρως. Κανένας εχθρός, εκ πρώτης όψεως, δεν υπήρχε για να απειλήσει το μέλλον μας. Αλλά η διαδικασία είχε πάρει μια τροπή προς το χειρότερο. Υπάρχουν δέκα χώρες στη ζώνη του ευρώ, με ισχυρούς διαχωρισμούς μεταξύ τους. Υπάρχουν πολύ πλούσιες χώρες και πολύ φτωχές χώρες. Η αλληλεγγύη δεν υπάρχει πια. Άλλες 17 χώρες βρίσκονται εκτός της ευρωζώνης, μερικές από αυτές ξεχασμένες εντελώς από τις άλλες. Κάποιες άλλες θα ήθελαν να ενταχθούν σε αυτή την Ευρώπη, γιατί ελπίζουν ακόμα να βρουν μια αξιοπρεπή θέση εδώ, αλλά σε άλλες δεν αρέσει καν η ιδέα. Οι άνθρωποι μέσα στην Ευρώπη δεν παίρνουν μέρος στις ευρωπαϊκές εκλογές, επειδή δεν ξέρουν τι είναι στην πραγματικότητα η Ευρώπη. Είναι συναισθηματικά ψυχολογικά, θεσμικά άσχετοι με την Ευρώπη. Οι ευρωσκεπτικιστές αυξάνονται σε αριθμό και δύναμη. Γιατί συμβαίνει αυτό τα τελευταία 20 χρόνια;
Σίγουρα ένα από τα καθήκοντα εκπληρώθηκε: Η Ευρώπη ζει ειρηνικά επί 68 συναπτά έτη. Πρόκειται για ένα πολύ καλό αποτέλεσμα. Δεν πολεμήσαμε ο ένας τον άλλον σε συμβατικό πόλεμο- δεν σκοτώσαμε κανέναν με τα όπλα μας. Αλλά ένας πόλεμος, ένας μεγάλος πόλεμος, έστω και αν δεν κηρύχθηκε, διεξήχθη. Ενάντια στους λαούς. Το πρώτο θύμα ήταν η Ελλάδα και ο ελληνικός λαός. Άλλοι λαοί βρίσκονται στο δρόμο της καταστροφής, της στέρησης των θεμελιωδών δικαιωμάτων τους.
Η πλανητική λέσχη με ολοκληρωτική έφεση καταστρέφει τους λαούς της Ευρώπης, τις ζωές μας, τη δημοκρατία μας, την ελευθερία μας. Το μέλλον μας βρίσκεται σε βαθύ κίνδυνο. Σταδιακά, χωρίς να το συνειδητοποιήσουμε, παραδοθήκαμε στα χέρια μιας ολιγαρχίας χωρίς πατρίδα και χωρίς ψυχή, της οποίας ο μόνος δεσμός είναι η αυταπάτη της παντοδυναμίας που προκύπτει από την κατοχή του χρήματος που δημιουργεί απεριόριστα.
Αυτοί που μας οδήγησαν σε αυτό το αδιέξοδο είναι οι μπάτλερ των “παγκόσμιων ιδιοκτητών”: οι μέτοχοι των τραπεζών, των ταμείων και των διεθνών εταιρειών, άνθρωποι που κανείς από εμάς
δεν γνωρίζει, που κανείς δεν έχει εκλέξει ποτέ, αλλά που καθορίζουν τις ζωές μας. Αυτοί, υποστηριζόμενοι από κοινοβούλια τυπικά εκλεγμένα αλλά στην πραγματικότητα διορισμένα από ανώτερες δυνάμεις, παρέδωσαν την πολιτική και οικονομική εξουσία -που κάποτε κατείχαν οι κυβερνήσεις- σε οντότητες που στερούνται κάθε δημοκρατικής νομιμοποίησης. Αυτές οι δομές αποτελούν τη σκαλωσιά μιας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων που βρίσκεται υπό κατασκευή. Πρόκειται για μια αυταρχική και ανατρεπτική υπόθεση που πολύ λίγοι, οι οποίοι είναι ήδη πάμπλουτοι, θέλουν να επιβάλουν στις ήδη εξαθλιωμένες μάζες. Πρόκειται για ένα ανώμαλο σχέδιο που βασίζεται στην ψευδαίσθηση της άπειρης ανάπτυξης και το οποίο προορίζεται να παράγει χάος και πόλεμο, επειδή αρνείται να δει το τέλος της εποχής της αφθονίας.
Έχουν επίγνωση της ανάπτυξης της λαϊκής διαμαρτυρίας και εξέγερσης και είναι έτοιμοι να την καταστείλουν. Γνωρίζουν για την επισφάλεια της απάτης με την οποία ανέλαβαν την εξουσία- γνωρίζουν ότι οι υποτιθέμενοι οικονομικοί και νομισματικοί νόμοι τους είναι μια παγκόσμια απάτη. Γνωρίζουν ότι το εικονικό χρήμα που χρησιμοποιούν για να κυριαρχούν είναι προορισμένο να καταλήξει σε στάχτες. Για το λόγο αυτό αποσταθεροποιούν κάθε δημοκρατικό θεσμό που έχει απομείνει, εισάγουν νέους νόμους για να μας εξουδετερώσουν, καθώς ετοιμάζονται να βάλουν χέρι σε κάθε υλικό πλούτο που είναι ακόμα διαθέσιμος: εδάφη, νερό, τρόφιμα, εργοστάσια, αποταμιεύσεις, ιστορία, μνημεία, “ανθρώπινο δυναμικό”. Αν δεν τους σταματήσουμε, θα συνεχίσουν να αγοράζουν αυτούς τους πόρους σε τιμές ευκαιρίας, ιδιωτικοποιώντας τους με την τεράστια μάζα του εικονικού χρήματος, μετατρέποντας τα όλα σε χρέος που δημιουργούν από το τίποτα με απίστευτο ρυθμό.
Στο τέλος, το σύνολο των πληθυσμών θα παραμείνει -δηλαδή όλοι μας- στη φτώχεια, την άγνοια και τη σκλαβιά, δηλαδή χωρίς ιδιοκτησία και χωρίς δικαιώματα και επομένως χωρίς μέλλον. Η Ελλάδα είναι το πρακτικό παράδειγμα μιας στρατηγικής που έχει ήδη εφαρμοστεί. Πρόκειται για ένα πορτρέτο αυτού που έχει απομείνει από το ευρωπαϊκό σχέδιο ειρήνης και ευημερίας.
Αυτό το σχέδιο πρώτα σταμάτησε και στη συνέχεια διαστρεβλώθηκε πέρα από κάθε αναγνώριση. Ήταν η καλή ιδέα της οικοδόμησης ενός νέου υπερεθνικού κράτους χωρίς προσφυγή στην κατάκτηση, τη βία και τον πόλεμο, αλλά με τη συμμετοχή με ίσα δικαιώματα όλων των εταίρων, μικρών και μεγάλων. Θα έπρεπε να ήταν η γέννηση ενός νέου παγκόσμιου ηγέτη για την ειρήνη, ικανού να παίξει έναν ανεξάρτητο ρόλο και όχι υποταγμένο στην πολιτική και στα συμφέροντα των άλλων γιγάντων. Ένας τέτοιος στόχος θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την τοποθέτηση της Ευρώπης στο ίδιο μέγεθος της Σοβιετικής Ένωσης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Όχι σε ανταγωνισμό μαζί τους, αλλά σε μια γεωπολιτικά ισότιμη σχέση.
Ο σχεδιασμός αυτός έχει διαγραφεί. Σε έναν κρυφό αγώνα για κυριαρχία, η Ευρώπη έχει καμφθεί από την πολιτική, στρατιωτική και οικονομική ηγεμονία των Ηνωμένων Πολιτειών. Η κυριαρχία
του δολαρίου ως νομισματικής δύναμης τους επέτρεψε κυριολεκτικά να υποτάξουν την Ευρώπη στα στρατιωτικά σχέδια του ΝΑΤΟ… Στη συνέχεια, με την τελική ήττα της Σοβιετικής Ένωσης και την κατάρρευσή της, να επιβάλουν στον υπόλοιπο κόσμο τη “νομισματική υπηρεσία” της WallStreet και του City του Λονδίνου.
Τα μέσα που τέθηκαν σε εφαρμογή από το 1990 και μετά και τα οποία προκάλεσαν την κοινωνική και οικονομική κρίση των ευρωπαϊκών λαών δεν ήταν παρενέργειες “λανθασμένων” επιλογών. Ήταν συνεπή με το επιδιωκόμενο σχέδιο, που είναι το απαρτχάιντ της παγκόσμιας τρόικας.
Η αμερικανική παγκοσμιοποίηση επιβλήθηκε στην Ευρώπη (και οι Ευρωπαίοι ηγέτες την αποδέχθηκαν και την υιοθέτησαν). Οι αμερικανικοί κανόνες εξήχθησαν μαζί με την απορρύθμιση, την ιδιωτικοποίηση, την κατεδάφιση των κρατών, τη θεοποίηση των αγορών, τον ριζικό μετασχηματισμό των ανθρώπινων σχέσεων και την υποταγή της πολιτικής στην οικονομία και το χρήμα . Η πολιτική εξουσία πέρασε στα χέρια της διεθνοποιημένης υψηλής οικονομίας.
Της διεύρυνσης της ΕΕ σε 27 χώρες, με την ένταξη σχεδόν όλων των πρώην δορυφόρων του Συμφώνου της Βαρσοβίας, ακόμη και των τριών πρώην σοβιετικών βαλτικών δημοκρατιών, προηγήθηκε στην πραγματικότητα η αιφνίδια ένταξή τους στο ΝΑΤΟ, εξασφαλίζοντας έτσι στις Ηνωμένες Πολιτείες τον άμεσο και έμμεσο έλεγχο των μετέπειτα διαδικασιών της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Οι πραγματικοί κυβερνήτες επιδιώκουν σπασμωδικά να εισάγουν την κουλτούρα, τις αξίες και τα στερεότυπα του “αμερικανικού τρόπου ζωής” στον κοινωνικοοικονομικό ευρωπαϊκό ιστό. Ο προοδευτικός έλεγχος και η συγκέντρωση της βιομηχανίας της μαζικής επικοινωνίας και της πληροφόρησης, η τερατώδης επέκταση των κοινωνικών δικτύων, έχει επιφέρει μια πραγματική ανθρωπολογική τροποποίηση των ευρωπαϊκών λαών, αν και τα βαθιά ρεύματα της ευρωπαϊκής ιστορίας έχουν επιδείξει απροσδόκητη ικανότητα να αμύνονται απέναντι σε πολυάριθμες και διαφοροποιημένες τεχνολογικές και ιδεολογικές επιθέσεις.
Η έκρηξη της κρίσης, η οποία σημειώθηκε ακριβώς στο κέντρο της αυτοκρατορικής εξουσίας (εκφράζοντας έτσι μια πολύ σοβαρή ασθένεια στο εσωτερικό της, σε συνδυασμό με την προοδευτική εξάντληση των διαθέσιμων πόρων και με την εμφάνιση στο προσκήνιο άλλων γιγάντων που δεν σχετίζονται πλέον με το σχέδιο των “παγκόσμιων ιδιοκτητών”) αποκάλυψε την ευθραυστότητα του σχεδίου τους.
Είναι επομένως επείγον να τους σταματήσουμε. Πρώτον, επειδή είναι οι παραγωγοί της φτώχειας και του πολέμου. Εκατομμύρια Ευρωπαίοι, τώρα πια σχεδόν κάθε κοινωνική τάξη, με
εξαίρεση λίγους που προσλαμβάνονται για να παίξουν το ρόλο των προνομιούχων υπαλλήλων (και, μεταξύ αυτών είναι οι κύριοι ελεγκτές της πληροφορίας-επικοινωνίας) αναζητούν μια εναλλακτική λύση στην αυξανόμενη μη βιωσιμότητα της κοινωνικής τους κατάστασης. Υπάρχει αυξανόμενη ανησυχία και αβεβαιότητα, η αίσθηση του επικείμενου κινδύνου. Είναι κοινά αποδεκτό ότι η επόμενη γενιά θα είναι η πρώτη -από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι σήμερα- που θα έχει προοπτικές ζωής χειρότερες από αυτές των γονέων της. Όμως υπάρχει μακρύς δρόμος μπροστά μας για να καταλάβουν “πολλοί” ότι δεν είναι μόνο το επίπεδο ζωής τους που κινδυνεύει. Στην πραγματικότητα κινδυνεύει επίσης η ζωή τους και η ζωή των παιδιών τους. Και η ανθρωπότητα στο σύνολό της έχει την ίδια μοίρα να τους επιφυλάξει, γιατί αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της εξουσίας θα επεκτείνουν με τη σειρά τους τη ληστεία τους και στα άλλα έξι δισεκατομμύρια ανθρώπων που κατοικούν στον πλανήτη. Δεν μπορούν πλέον να τη γλιτώσουν όπως έκαναν τους τελευταίους τρεις αιώνες, επειδή οι άνθρωποι γίνονται πονηροί -στην πραγματικότητα κάποιοι έχουν ήδη αρχίσει να αφυπνίζονται- οι άνθρωποι μαθαίνουν να υπερασπίζονται τον εαυτό τους και να αντεπιτίθενται.
Για εκατομμύρια Ευρωπαίους ήρθε η ώρα να απορρίψουν τη λεγόμενη νέα παγκόσμια τάξη που στην πραγματικότητα είναι μια νέα φεουδαρχία, στην οποία μόνο ένα απειροελάχιστο μέρος της ανθρώπινης φυλής θα έχει τη δύναμη της ζωής και του θανάτου πάνω σε όλους, και στην οποία η μόνη διέξοδος των ανθρώπων θα είναι η υποταγή. Η φιλελεύθερη δημοκρατία έχει ήδη πληγεί ανεπανόρθωτα και αποτελούσε, μαζί με τα ανθρώπινα δικαιώματα, τη μόνη εναλλακτική αξία στη δύναμη του χρήματος, η οποία αποτελούσε το προπύργιο του λεγόμενου “δυτικού πολιτισμού”.
Ήρθε η ώρα να σταματήσει η “μαϊμού που διοικεί”. Και να πάρουμε από τα χέρια του τα κουμπιά του πολέμου. Κανένας Ευρωπαίος στρατιώτης δεν πρέπει να συμμετέχει σε οποιεσδήποτε συγκρούσεις εκτός των συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πολύ περισσότερο αν αυτές μεταμφιέζονται ως ανθρωπιστική αποστολή για την ειρήνη.
Είναι ανάγκη να αρχίσουμε να καθορίζουμε τις αρχές και τις αξίες που είναι κατάλληλες για τη μετάβαση από μια μη βιώσιμη οικονομική και κοινωνική οργάνωση – που προορίζεται να πεθάνει με σπασμούς – σε μια βιώσιμη κοινωνία, σε ειρήνη με τη φύση, με το οικοσύστημα. Έναν πολιτισμό συνύπαρξης, ο οποίος προοδεύει “με το ρυθμό του Ανθρώπου” και είναι δημοκρατικός. Αυτές είναι οι προϋποθέσεις για την επιβίωση.
Ανασυγκρότηση των ευρωπαϊκών θεσμών
Τα επόμενα χρόνια θα είναι καθοριστικά για τη μοίρα των λαών της Ευρώπης. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν εξαπολύσει μια επίθεση με πρωταρχικό αποτέλεσμα την κατεδάφιση του
ευρωπαϊκού σχεδίου ειρήνης. Η συνταγματική τροχιά που έχουν καλύψει είχε ως στόχο να εμποδίσει τους λαούς να εκφραστούν. Οι μπάτλερ απέτυχαν από άποψη νομιμότητας και δημοκρατίας. Λένε ότι θέλουν μια ομοσπονδία εθνικών κρατών, και την ίδια στιγμή επισημαίνουν ουσιαστικές αλλαγές που τείνουν να δεσμεύσουν τα κράτη που δεν συμφώνησαν. Μέτρα τόσο σημαντικά δεν μπορούν να τεθούν χωρίς ή ενάντια στη συναίνεση του λαού.
Πρέπει να υπάρξει αντεπίθεση απέναντι σε αυτή την επιθετικότητα, ξεκινώντας άμεσα ως συνταγματική διαδικασία για τη νέα Ευρώπη.
Πιστεύουμε σε μια Ευρώπη της αλληλεγγύης, της ειρήνης, πολυκεντρική, ολοκληρωμένη, βασισμένη στην ιδέα της υπεράσπισης του κοινού αγαθού της Ευρώπης και λειτουργώντας για την υπέρβαση των κοινωνικών και οικονομικών ανισοτήτων.
Αυτή η Ευρώπη πρέπει να έχει μια δημοκρατική κυβέρνηση και μια κεντρική τράπεζα που θα εφαρμόζει την πολιτική της κυβέρνησης αυτής, και όχι το αντίστροφο. Τα κράτη που αποφασίζουν να συμμετάσχουν σε αυτή τη νέα Ευρώπη δεν πρέπει να θεωρούνται ως μειοψηφικοί μέτοχοι μιας εταιρείας. Πρέπει να είναι κυρίαρχα κράτη που εκχωρούν μέρος της κυριαρχίας τους μόνο και αποκλειστικά σε ένα ανώτερο επίπεδο κυβέρνησης που είναι εξίσου δημοκρατικό με εκείνα που θα κληθούν να συντονίσουν.
Η αποδοχή αυτής της νέας Ευρώπης θα αποφασιστεί από τους λαούς. Από αυτούς, και μόνο από αυτούς, μέσω δημοψηφίσματος, θα ληφθεί η τελική απόφαση για την ένταξη.
Η συνταγματική διαδικασία πρέπει να οργανωθεί από τα υφιστάμενα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα, αλλά με τη συμμετοχή, σε όλα τα στάδια, της κοινωνίας των πολιτών, των τοπικών κοινωνιών και των εθνικών κοινοβουλίων. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το μόνο θεσμικό όργανο που υπόκειται επί του παρόντος σε εισροές από τα κάτω, πρέπει να διαδραματίσει αποφασιστικό ρόλο μετά τις ευρωεκλογές που έχουν προγραμματιστεί για το επόμενο έτος, το 2014.
Θα πρέπει να προωθηθεί ο σχηματισμός μιας Ευρωπαϊκής Συντακτικής Συνέλευσης (ΕΣΣ), η οποία θα αποτελείται από α) τους εκπροσώπους των 27 εθνικών κοινοβουλίων, β) το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, γ) τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων, δ) την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Παράλληλα με τις εργασίες της ΕΣΣ πρέπει να υπάρξει νομική πρόβλεψη (αναγνωρίζοντας τη συμβουλευτική της αξία) για τη σύσταση μιας Συντακτικής Συνέλευσης για το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ (ΕΚΦ), η οποία θα αποτελείται από ενώσεις, ομάδες, επιτροπές, πολιτικά κόμματα, συνδικάτα, όργανα τοπικής αυτοδιοίκησης και κυβερνητικά όργανα των υποκείμενων στρωμάτων της κοινωνίας των πολιτών και της πολιτικής. Έργο του
ΕΚΦ θα είναι να αξιολογεί την πρόοδο των εργασιών της ΕΣΣ, αλλά κυρίως να προωθεί πρωτοβουλίες των μέσων ενημέρωσης -κοινωνικές, πολιτικές, γνωστικές και ενημερωτικές- για να φέρει το συνταγματικό έργο στο επίκεντρο του ευρωπαϊκού δημόσιου διαλόγου.
Οι ευρωπαίοι πολίτες δεν θα πρέπει να βρεθούν -όπως στη διαδικασία που οδήγησε στη Συνθήκη της Λισαβόνας- αντιμέτωποι με εκατοντάδες σελίδες κειμένου γραμμένου σε γλώσσα ακατανόητη για τους μη ειδικούς, με αποτέλεσμα να μην συζητηθεί τίποτα, επειδή τίποτα δεν έγινε κατανοητό. Ως εκ τούτου, κρίσιμες αποφάσεις ελήφθησαν από μια χούφτα ανθρώπων, χωρίς τη λαϊκή συναίνεση.
Το έργο της ΕΣΣ θα είναι να καθορίσει τις συνταγματικές αρχές, τις εξουσίες που θα ανατεθούν στην Ένωση, τις αρχές εκπροσώπησης εντός της Ένωσης, δηλαδή με εσωτερικά δικαιώματα και υποχρεώσεις. Η Συνθήκη θα έχει ισχύ μόνο για όσους έχουν δώσει τη συγκατάθεσή τους σε αυτήν. Αλλά μπορεί επίσης να προβλέπει κανόνες που θα επιτρέπουν στους μη συναινούντες να συμμετέχουν, μαζί με άλλους, στις πτυχές της κοινοτικής ζωής στις οποίες συναινούν.
Η ΕΣΣ θα λήξει όταν και τα 27 κράτη προέλευσης επικυρώσουν με δημοψήφισμα (και όχι με κοινοβουλευτικό pronunciamento) τη δήλωση σχετικά με τις συνταγματικές αρχές, τις εξουσίες της Ένωσης, τις αρχές εκπροσώπησης. Κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος οι πολίτες θα εκλέξουν τους εθνικούς τους αντιπροσώπους για μια “Δεύτερη Συνέλευση”, έργο της οποίας θα είναι να καθορίσει το τελικό πλήρως επεξεργασμένο κείμενο του Συντάγματος. . Η δεύτερη συμφωνία δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να παρεκκλίνει από τις βασικές αρχές που έχουν ήδη καθοριστεί ή να εισάγει νέες αρχές. Πριν φέρει τα πορίσματά της προς κρίση από τη λαϊκή γνώμη, θα πρέπει να τα υποβάλει σε ένα ήδη συγκροτημένο Συνταγματικό Δικαστήριο, αποτελούμενο από δικαστές των ανώτερων δικαστηρίων κάθε κράτους μέλους.
Όπως προκύπτει από αυτή την περιγραφή, δεν είναι απαραίτητο να συμφωνήσουν όλοι οι λαοί της Ευρώπης να παραμείνουν μέλη της, και ορισμένοι από αυτούς μπορεί να θελήσουν να κάνουν μια παύση προβληματισμού, διατηρώντας προσωρινές σχέσεις με τη νέα Ευρώπη, ανάλογα με τις ανάγκες τους και/ή τους περιορισμούς που τους επιβάλλουν τα Συντάγματά τους, εάν αυτοί κριθούν ασύμβατοι με όσα έχουν αρχίσει να προκύπτουν από τη διαδικασία που περιγράφεται παραπάνω.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρέπει να καταργηθεί. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Υπουργών, κατά τη διάρκεια μιας πενταετούς μεταβατικής περιόδου, θα πρέπει να συγκλίνουν μέσω γενικής αναδιοργάνωσης προς ένα ενιαίο ευρωπαϊκό θεσμικό όργανο με μεγαλύτερη δέσμευση στην κοινοτική πολιτική σε τομείς όπως η εξωτερική πολιτική και η
πολιτική ασφάλειας και η άμυνα. Πολλοί τομείς πολιτικής που σήμερα εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Υπουργών θα επιστρέψουν στα εθνικά κράτη (δίνοντας ζωή στην έκφραση “Ευρώπη των Εθνών”) ή θα ανατεθούν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου θα πρέπει να εκλέγεται απευθείας από τους Ευρωπαίους πολίτες.
Μια αυτόνομη Ευρώπη θα διαθέτει ένα ευρωπαϊκό αμυντικό σύστημα. Πρέπει να επιστρέψουμε στην ιδέα της λαϊκής πολιτοφυλακής, αφήνοντας τους επαγγελματικούς στρατούς και την ανώτερη διοίκηση να υπερασπίζονται τους λαούς από φυσικές και ανθρωπιστικές καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και γενικότερα να τους δεσμεύουν σε κοινωνικά χρήσιμες δραστηριότητες.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να γίνει το κεντρικό δημοκρατικό όργανο του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου, ο χώρος του οποίου οι αποφάσεις μετατρέπονται σε θεμελιώδεις πολιτικές για την ήπειρο στο σύνολό της. Κοιτάζοντας μπροστά, στο τέλος της πενταετούς μετάβασης, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να γίνει το μοναδικό αντιπροσωπευτικό ευρωπαϊκό πολιτικό όργανο, με την εντολή να σχηματίζει την ευρωπαϊκή κυβέρνηση και να την απομακρύνει εάν αποδειχθεί ανεπαρκής για την εκτέλεση των καθηκόντων της.
Περισσότερες λεπτομέρειες: main.cse-initiative.eu/?p=111
Ορισμένα σχόλια σχετικά με τις προτάσεις του GiuliettoChiesa:
Ένα δημοκρατικό ευρωπαϊκό σύνταγμα πρέπει να είναι προϊόν διαπραγμάτευσης μεταξύ των σχετικών πολιτικά συγκροτημένων οντοτήτων, όπως ακριβώς στο παρελθόν τα συντάγματα προέκυπταν από τη διαπραγμάτευση μεταξύ μοναρχιών και εθνικών κοινοβουλίων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα μπορούσε να είναι μια τέτοια οντότητα, με το πλεονέκτημα ότι είναι ευρωπαϊκό και όχι εθνικό. Η συμμετοχή των εκπροσώπων των εθνικών κοινοβουλίων στη διαδικασία οικοδόμησης του νέου Συντάγματος θα εξασφάλιζε απλώς τη διαιώνιση των εμποδίων που μέχρι σήμερα εμπόδιζαν την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση να προχωρήσει. Η άλλη οντότητα πρέπει να είναι η “ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών”. Αλλά τι είναι η “ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών”; Η ευρωπαϊκή κοινωνία των πολιτών πρέπει να είναι η συλλογικότητα των ελεύθερων πολιτών που κατοικούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιθυμούν να είναι “Ευρωπαίοι”. Η ιδιότητα του “ελεύθερου πολίτη” και του “Ευρωπαίου” πρέπει να είναι κάτι που επιλέγεται συνειδητά και ΠΟΤΕ δεν θα επιλεγεί από το σύνολο του πληθυσμού. Με τον ίδιο τρόπο: “ενώσεις, ομάδες, επιτροπές, πολιτικά κόμματα, συνδικάτα”: όλα αυτά έχουν νόμιμες αξιώσεις να εκπροσωπούνται στην ευρωπαϊκή πολιτική διαδικασία, αλλά ΔΕΝ είναι ελεύθεροι πολίτες. Η εκπροσώπησή τους πρέπει να αποτελεί μέρος της αντιπροσωπευτικής-δημοκρατικής συνιστώσας στη διαπραγμάτευση ενός νέου Συντάγματος. Με άλλα λόγια, η εκπροσώπησή τους θα γίνει μέσω του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Οι ευρωσκεπτικιστές και άλλοι επικριτές της υφιστάμενης διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης λένε, ορθά, ότι η ΕΕ, όπως είναι σήμερα δομημένη, παραβιάζει την εθνική κυριαρχία των κρατών μελών και κατ’ επέκταση τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών αυτών των κρατών μελών. Η λύση σε αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να είναι η ενίσχυση των εθνικών κοινοβουλίων των κρατών μελών. Αντίθετα, οι ελεύθεροι Ευρωπαίοι πολίτες πρέπει να είναι ταυτόχρονα φορείς και υπερασπιστές της εθνικής κυριαρχίας των κρατών μελών στα οποία ζουν. Και δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι οι αρχηγοί κρατών, συμπεριλαμβανομένων των κληρονομικών μοναρχών, στους οποίους η εθνική κυριαρχία έχει περιέλθει ή έχει περιέλθει εν
μέρει σε μεγάλο ποσοστό των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (και η αρχή της επικουρικότητας θα πρέπει να νομιμοποιεί την επιλογή της κληρονομικής μοναρχίας, εάν αυτό επιθυμούν οι πολίτες ενός κράτους μέλους), έχουν επίσης κεντρική λειτουργία στη διατήρηση, τη διατήρηση και την υπεράσπιση της εθνικής ταυτότητας.
Η δημοκρατία που εμπλέκει “όλους” στη λήψη αποφάσεων είναι η αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Η άμεση δημοκρατία δεν μπορεί να αφορά “όλους”, αλλά μόνο τους ενεργούς πολίτες που επιθυμούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες λήψης κοινωνικών αποφάσεων και διακυβέρνησης. Φυσικά, “όλοι” πρέπει να έχουν το δικαίωμα να αποφασίζουν αν επιθυμούν να κυβερνώνται σύμφωνα με τις υπάρχουσες αντιπροσωπευτικές δημοκρατικές διαδικασίες ή αν προτιμούν τη διακυβέρνηση από τους ενεργούς πολίτες. Αυτή η διαβούλευση θα πρέπει να είναι περιοδική και ανακλητή: ας πούμε μία φορά κάθε πέντε χρόνια. Η άμεση δημοκρατία και η αντιπροσωπευτική δημοκρατία θα πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή ανταγωνισμό. Το μονοπώλιο της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας, όπως υπάρχει σήμερα στα δημοκρατικά κράτη, θα πρέπει να σπάσει.
Η οικοδόμηση της Ευρώπης των πολιτών πρέπει να ξεκινήσει από το τοπικό επίπεδο. Όπου υπάρχει δημοτικό συμβούλιο, θα πρέπει να υπάρχει και ένα συμβούλιο ενεργών πολιτών που να λειτουργεί ως “σκιώδες συμβούλιο”, ένας δυνητικός ανταγωνιστής για την εντολή των ψηφοφόρων. Σε αυτό το συμβούλιο ενεργών πολιτών, οι κομματικές πεποιθήσεις θα πρέπει να είναι τόσο άσχετες όσο και οι θρησκευτικές πεποιθήσεις. Κάθε ενεργός πολίτης που παραβιάζει αυτή την απαίτηση θα πρέπει να υποχρεούται να αποχωρήσει και να συνεχίσει την πολιτική του/της δραστηριότητα, αν το επιθυμεί, ως επίδοξος πολιτικός συμβατικού κόμματος μέσα στις δομές της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Όταν υπάρξουν αρκετά τέτοια συμβούλια ενεργών πολιτών, θα πρέπει να προταθεί ένα πανευρωπαϊκό δημοψήφισμα για τη μεταβίβαση εξουσιών σε ένα Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ενεργών Πολιτών (για ορισμένη [πενταετή;] θητεία. Το αποτέλεσμα αυτού του δημοψηφίσματος θα πρέπει να μπορεί να αμφισβητηθεί σε κάθε κατώτερο επίπεδο (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό).
Εκτός από την απαίτηση ότι για τους ελεύθερους πολίτες η κομματική ένταξη θα πρέπει να εξισώνεται με τη θρησκευτική ένταξη, ελεύθερος πολίτης θα είναι επίσης ένα άτομο που ελέγχει την επικοινωνία του με την πολιτική ομάδα υποστήριξής του, είτε ως άτομο είτε μέσω μιας συλλογικότητας στη λήψη αποφάσεων της οποίας συμμετέχει. Κανένας πολιτικός που στηρίζεται για την επικοινωνία με την εκλογική του ομάδα σε μέσα ενημέρωσης που βρίσκονται εκτός του ελέγχου του δεν μπορεί να θεωρηθεί ελεύθερος πολίτης.
Η πρόταση του Giulietto Chiesa να εκλέγεται απευθείας ο Ευρωπαίος Πρόεδρος (στο σενάριό του θα είναι ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) είναι μια συνταγή για μια αμερικανικού τύπου προεδρία και για την εκλογή της πολιτικής ηγεσίας από τα εταιρικά μέσα ενημέρωσης. Μια πιο δημοκρατική εναλλακτική λύση θα ήταν ο αρχηγός του κράτους της Ευρωπαϊκής Ένωσης να επιλέγεται από ένα Κυρίαρχο Συμβούλιο που θα αποτελείται από αρχηγούς κρατών (συμπεριλαμβανομένων των μοναρχών, εάν τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη της ΕΕ είναι μοναρχίες) και αρχηγούς κυβερνήσεων. Εάν η κυβέρνηση ενός κράτους μέλους βρίσκεται στα χέρια ενός Συμβουλίου Ενεργών Πολιτών και όχι ενός κοινοβουλίου, τότε ο αντιπρόσωπος του “αρχηγού της κυβέρνησης” στο Κυρίαρχο Συμβούλιο θα επιλέγεται από ένα εθνικό Συμβούλιο Ενεργών Πολιτών.
Η απαίτηση του Giulietto ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πρέπει να γίνει το κεντρικό δημοκρατικό όργανο του ευρωπαϊκού θεσμικού πλαισίου δεν αντιμετωπίζει τους σημαντικότερους παράγοντες που εμποδίζουν την ορθή λειτουργία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με τη σημερινή του σύνθεση. Το πρόβλημα δεν είναι μόνο ότι δεν έχει αρκετή εξουσία. Θα πρέπει να αποκτήσει περισσότερη εξουσία, αλλά η ενίσχυση των θεσμών της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας δεν θα λύσει από μόνη της το πολιτικό πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περισσότερες λεπτομέρειες: Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα είναι σε θέση να αντιμετωπίσει το πρόβλημα της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης:
1. http://www.dialogos.gr/attac/wayneconvention.php
2. main.cse-initiative.eu/?p=463
3. http://www.spectrezine.org/europe/waynehall (Google “Wayne Hall European Convention”)
Wayne Hall